Het gouden schaap

Ik heb er al velen gehad in mijn coachpraktijk. Mannen en vrouwen die door anderen vaak bestempeld worden als lastig, irritant en rebels. Het zijn degenen waar het ogenschijnlijk nooit makkelijk mee samenwerken is, omdat ze vragen stellen, kritisch zijn en hun mening geven. Het is dat familielid dat het anders doet de rest van de familie en niet klakkeloos aansluit of meedoet. Of die vriend die altijd lastige vragen stelt en daarmee de vinger op een zere plek legt. "Waarom moet het altijd toch zo moeilijk?!"

Het zijn de zwarte schapen van onze maatschappij. Ze onderscheiden zich door hun ogenschijnlijk rebelse en afwijkende gedrag. Vaak worden ze voor gek versleten, uit de groep gezet of monddood gemaakt. Vele zwarte schapen hebben het in hun leven dan ook niet makkelijk. Vaak staat hun eigenheid stevig onder druk en hebben velen van hen tegen wil en dank, uit angst verstoten te worden, getracht net als de rest van de maatschappij te zijn. Ze hebben zich geforceerd ingehouden, geschikt en aangepast... 

Maar dat gaat nooit lang goed. Door sombere en gefrustreerde gevoelens wordt het zwarte schaap uiteindelijk uitgenodigd om die rebelse eigenheid toch de ruimte te geven en zijn waarheid te spreken. Vaak met als resultaat dat ze weer tegen dezelfde krachten van onderdrukking, uitsluiting en onbegrip aanlopen. Feitelijk heeft het zwarte schaap dan twee keuzes... weer terug in de kudde (met alle problemen van dien) of te staan voor wie het werkelijk is.

Zien, horen en voelen op één lijn

Opvallend is dat veel zwarte schapen die ik gecoacht heb hoogsensitief zijn. Ze hebben een stevige 'bullshitdetector' die hen vertelt wat waar en wat niet waar is. Wat eerlijk is en wat een leugen. Wat klopt en niet klopt en wat zuiver en onzuiver is. Van nature zijn ze stevig geankerd in hun gevoel. Dat wil zeggen dat wat ze horen en zien onmiddellijk getoetst wordt aan wat ze erbij voelen. Is wat ze horen, zien en voelen in één lijn met elkaar, zal je hen niet snel horen. Ligt dat niet in één lijn met elkaar, zal je dit zogenaamde zwarte schaap wél horen. Ze zullen net zolang vragen stellen, kritisch zijn en het anders doen, totdat ze het begrijpen en de situatie voor hen klopt. 

Hiermee is dit zwarte schaap een 'pain in the ass' voor diegenen die baat denken te hebben bij de situatie zoals die was. Het zwarte schaap stelt van nature ongelijkheid, oneerlijkheid en onzuiverheid aan de orde. Diegenen die deze disbalans niet willen, kunnen of durven aan te kijken, doen er dan ook alles aan om degene die dat wel doet in te dammen of uit te sluiten. Het zwarte schaap wordt immers als een bedreiging voor de bestaande situatie gezien. Hoe uit balans die situatie dan ook is. 

Een cruciale rol om als collectief te kunnen leren en groeien

Als het zwarte schaap staat voor eerlijkheid, gelijkheid en zuiverheid, is hij of zij feitelijk het gouden schaap. Het is degene die de dappere rol heeft het geweten van de groep te zijn, de bewaker van de harmonie en de hersteller van de onderlinge verbinding. Het is een cruciale rol om als collectief te kunnen leren en groeien. Zonder deze dappere zielen kan een disbalans generaties lang in stand blijven en vele slachtoffers maken.

De werknemer die altijd vragen stelt en kritisch is, doet dit niet om lastig en rebels te zijn. Deze werknemer komt van nature in beweging als er een disbalans is of als iets onduidelijk is. Hij of zij speelt de rol in een groep zoals die van nature toebedeeld is. Het is de cruciale rol in de organisatie om scherp te blijven op hoe we met elkaar omgaan en waarom we doen wat we doen. 

Het familielid dat het altijd anders doet dan anderen, legt hoogstwaarschijnlijk een familietrauma bloot dat generatie op generatie is doorgegeven. Daar waar emotionele blokkades zijn, geeft het 'gouden' schaap in de familie daar van nature een spiegel op en biedt daarmee de kans om trauma's aan te kijken en te helen. Via het gouden schaap ontstaat er de mogelijkheid om trauma in de familielijn te stoppen, zodat volgende generaties daar niet mee belast hoeven te worden. 

De vriend of partner die je durft te spiegelen, een ongemakkelijke waarheid op tafel legt en daarmee de vinger op een zere plek legt, doet dit vanuit liefde en geeft je de kans als mens te leren en groeien. 

De uitnodiging van het gouden schaap

Door deze moedige zielen weg te zetten als 'zwarte schapen' ontneem je jezelf en het collectief de waardevolle gelegenheid om te leren en te groeien. Zie het zwarte schaap als een vermomde gouden kans om het anders te doen. Ze zijn de spiegels waar je in kunt kijken om de disbalans van onrecht, ongelijkheid en onzuiverheid in jezelf en de omgeving aan te kijken. Ja, dat is soms confronterend en pijnlijk... maar uiteindelijk ook zo helend en bevrijdend.

Dus, daar waar je een collega, familielid, kennis of vriend hebt waar je niks van begrijpt, die je lastig vindt en waarbij je de neiging hebt om hem of haar voor gek te verslijten of weg te duwen... doe het dan eens anders. Geef die persoon de ruimte, luister eens naar wat hij te zeggen heeft en vraag door. Daar waar in jou dan ongemak ontstaat, onderzoek dan wat dit zegt over je eigen overtuigingen en gedragingen. Juist dit ongemak is vaak de mogelijkheid tot persoonlijke groei.

En voor alle gouden schapen onder ons... Dank je wel voor de moeilijke rol die jullie op je schouders hebben genomen. Blijf geankerd in je gevoel, vertrouw erop en handel ernaar. De weerstand die je eventueel ervaart, zegt alles over de ander, niets over jou. Als jij handelt vanuit je gevoel (hart), is je handelen gebaseerd op liefde. Die liefde wijst de weg naar eerlijkheid, gelijkheid en zuiverheid. Daar waar jij jouw waarheid uit angst niet spreekt, geef je deze liefde geen ruimte en houd je een disbalans in stand. 

Michiel van der Pols - www.doorbraakcoaching.com

"I might be the black sheep of the family, but some of the white sheep aren't as white as they try to appear"