Als kind was ik een gevoelig, vrolijk en ondeugend mannetje. Zoals elk kind ging ik open en puur de wereld in en was ik mij nog niet bewust van anderen en de krachtenvelden om mij heen. Mijn eerste jaren bestonden uit spelen en ontdekken in een rustig dorpje aan zee. Mijn moeder was veel thuis en zorgde voor de kinderen. Mijn vader was docent op de MAVO dichtbij ons huis. Ik herinner mij nog hoe mijn oudere broer en zus met mij speelden en dat ik die aandacht heerlijk vond. Het was een zorgeloos bestaan, ik voelde mij geliefd en onderdeel van een fijn gezin.
Toen ik vier jaar oud was, gebeurde er iets in mijn jonge leven dat grote indruk op mij maakte. Het was bij de geboorte van mijn zusje. Het staat mij bij dat mijn zusje in de nacht geboren is. Toen ik die ochtend wakker werd, was het hele gezin er al druk mee, terwijl ik nog niet wist wat er gebeurd was. Er werd lacherig over gedaan dat ik niet snapte wat er aan de hand was. Terwijl ik als jongste gewend was veel aandacht te krijgen en me met het gezin verbonden voelde, leek het nu opeens allemaal anders. De aandacht ging naar de baby, ik voelde me niet bij de situatie betrokken en mijn kinderlijke onwetendheid werd naar mijn gevoel belachelijk gemaakt. Dat deed pijn en op dat moment ben ik voor het eerst achter een muur gaan zitten.
Dit was geen echte muur natuurlijk, maar het was in mijn gedrag als kind een reactie op het gevoel van niet-begrepen en belachelijk gemaakt worden. Ik nam enigszins afstand van het gezin waar ik mij eerder mee verbonden voelde en kreeg het idee dat ik er op dat moment even helemaal alleen voor stond. Hoewel ik gewoon onderdeel van het gezin was, bleef ik in mijn gedrag die afstand houden, omdat ik dat nare gevoel van niet-begrepen worden niet nog eens wilde meemaken. Ik sloot me af en was volgens mijn moeder erg boos. Ik was niet boos op de baby, maar ik was boos op haar. In die tijd was ik mij er bewust van dat ik achter die spreekwoordelijke muur zat. Ik kan het gevoel nog helemaal terughalen. Ik deed het bewust. Het was een kinderlijke manier om mijn ongenoegen te uiten en ik verwachtte dat ik door mijn ouders wel achter dat muurtje vandaan gehaald zou worden. Ik wachtte op het moment dat ze me zouden troosten, mijn boosheid zouden begrijpen en terug bij het gezin haalden. Dat moment is echter nooit gekomen. Ik moest van mijn ouders uiteindelijk gewoon stoppen met boos zijn. Zo heb ik als kind niet meer de veiligheid gevoeld om achter dat muurtje vandaan te komen.
"Het was zo gewoon, dat ik die gevoelige en vrolijke jongen
achter dat muurtje zelf helemaal vergat."
Achter dat muurtje verstopte ik dat gevoelige en vrolijke jongetje dat niet begrepen en naar mijn gevoel belachelijk gemaakt werd. Wie ik wel liet zien, was een stiller jongetje dat uit angst om niet begrepen te worden moeite had om eerlijk te zijn, zijn mening te geven en vragen te stellen. Hoe meer ik door allerlei ervaringen in het gezin bevestigd werd in mijn overtuiging dat ik niet-begrepen werd en er niet bij hoorde, hoe dikker de muur werd waar ik een deel van mijzelf achter verstopte. In de loop van mijn jeugd heb ik de hoop opgegeven dat ik door mijn ouders achter die muur vandaan gehaald zou worden. Het was een thuissituatie die gewoon voor mij werd. Zo gewoon, dat ik die gevoelige en vrolijke jongen achter dat muurtje zelf helemaal vergat. Iets wat ik eerder bewust had gedaan, werd steeds meer onbewust en uiteindelijk helemaal gewoon.
Terwijl dat deel van mij zich bleef verstoppen, groeide de jongen die ik wel aan de wereld liet zien op. In die eerste jaren bleef ik wat stil en onzeker, maar in mijn tienerjaren verhardde ik, trainde ik veel in de sportschool, was ik veel van huis en ging ik op stap met vrienden. De jongens waarmee ik omging, verstopte net als ik hun gevoelige deel achter hun muur. Dat voelde vertrouwd. Hoewel we vele weekenden en vakanties met elkaar doorbrachten, heeft geen van ons dat verstopte deel ooit durven of kunnen laten zien. Elkaar echt kennen, deden we dan ook niet. Zo groeide er voor de buitenwereld een jongen op die zich sterk en zeker voordeed, maar in mijn binnenwereld verstopte die kleine en gevoelige jongen zich nog steeds achter een dikke muur.
"Hoewel we soms maanden met elkaar doorbrachten,
lieten maar enkelen van ons dat deel van zichzelf zien
dat ik al jaren verstopt had"
Als die zogenaamd sterke en zekere jongen deed ik op mijn zeventiende de keuring voor het Korps Mariniers en na mijn schoolexamen en achttiende verjaardag begon ik aan mijn militaire carrière. Ik stapte in een wereld van aanpassen, doen wat je gevraagd wordt, hard werken en altijd maar doorgaan. Deze wereld resoneerde helemaal op de versie van mij die al verhard was en ik werd omringd door mannen die hetzelfde deden. Hoewel we vele zware trainingen en oefeningen deden, soms maanden met elkaar doorbrachten, lieten maar enkelen van ons dat deel van zichzelf zien dat ik al jaren verstopt had en eigenlijk helemaal vergeten was. Ik ging op uitzending naar Irak, trad toe tot de antiterreureenheid, deed zware trainingen en zat schijnbaar op mijn plek. Hoewel mijn geharde versie steeds harder werd en ik daar op mijn werk succesvol mee was, hield in mijn privéleven geen liefdesrelatie stand. De onverwachte breuk van mijn eerste relatie op het moment dat we samen net een huis hadden gekocht, had mijn patroon van verharden alleen maar versterkt. Dus zowel in mijn liefdesleven, als op het werk en in de familie kreeg ik jarenlang geen enkele prikkel om die gevoelige en vrolijke versie van mezelf achter die inmiddels zwaar gepantserde muur vandaan te halen.
Ruim twaalf jaar diende ik bij het Korps Mariniers en ook in de overstap naar de gemeente Rotterdam veranderde er niets in mijn gedrag. Ik bleef verhard, sprak me niet uit, toonde mijn gevoel niet en liet een groot deel van mezelf niet zien. Hoewel ik bij de gemeente met heel andere mensen in aanraking kwam die veel opener waren dan ik, voelde ik toch niet de ruimte om mezelf helemaal te openen. Ik werkte immers in de probleemwijken van de stad, was elke dag met grote veiligheidsvraagstukken bezig en dat resoneerde wederom met de geharde en aangepaste versie van mij. Zo verstreken de jaren, hield ik onbewust mijn harde gedrag in stand en trok ik relaties en vriendschappen aan die daarop resoneerden, maar eigenlijk niet goed bij mij pasten. Hoewel mijn leven ogenschijnlijk geslaagd was als getrouwde man, met een goede baan, een mooi huis en veel vrienden, voelde ik mij niet gelukkig. Lang heb ik dat ongelukkige gevoel bij me gedragen, zonder te snappen waar dat gevoel vandaan kwam.
"Als vanzelf kwam die vrolijke en gevoelige jongen
weer achter de muur vandaan."
In 2015 kwam daar verandering in toen ik Linda op mijn werk ontmoette. Hoewel ik haar niet kende, her-kende ik haar wel. Het was een herkenning op zielsniveau en het leek alsof ik bij onze eerste ontmoeting door de bliksem getroffen werd. Hoewel we initieel niets aan elkaar lieten blijken, werd enige tijd later duidelijk dat we allebei hetzelfde ervaren hadden. Als twee magneten werden we naar elkaar toegetrokken en konden we feitelijk niet anders dan daaraan toe te geven. Al in de eerste gesprekken die ik met haar had, voelde ik me vrij om alles tegen haar te zeggen en volledig mezelf te zijn. Als vanzelf kwam die vrolijke en gevoelige jongen die ik helemaal aan het begin van mijn leven verstopt had en helemaal vergeten was, achter de muur vandaan. Het was een beetje onwennig nog, maar ik realiseerde me al snel dat dit de oorzaak van mijn ongelukkige gevoel was geweest. Ik liet al jaren slechts een deel van mezelf zien dat verhard en niet volledig was. Ik herinnerde me weer dat ik een groot deel van mijn totale zelf, uit angst om niet-begrepen en belachelijk gemaakt te worden, jarenlang verstopt had.
Een intensieve periode van grote transformatie in mijn leven brak aan. Met deze bewustwording kon en wilde ik dat eerder verstopte deel van mezelf niet meer negeren en achter die muur blijven verstoppen. Ik ging voor het eerst in mijn leven vragen stellen als: “Wat wil ikzelf en wat voel ik hierbij? Wat vind ik er zelf van en wat is goed voor mij?”. Ik kon niet anders dan trouw zijn aan de antwoorden die ikzelf op deze vragen gaf, wat anderen daar ook van vonden. Ik moest gaan loslaten wat niet bij mij paste en de eerlijke keuzes maken die wel pasten. Die gevoelige en vrolijke jongen wilde en kon ik niet meer verstoppen. Hierdoor scheidde ik uiteindelijk na een intens proces van mijn vrouw, sprak ik mij voor het eerst uit naar mijn familie, werden oude en oppervlakkige vriendschappen verbroken en kwamen Linda en ik, na een intensieve periode van reflecteren en loslaten, bij elkaar.
De trigger van het gevoel niet-begrepen en belachelijk gemaakt te worden bleef bestaan, maar ik liet me er niet meer door beperken. Ik ging blogs schrijven, verdiepte me openlijk in spiritualiteit, maakte eigen keuzes, ging soms tegen de stroom in, schreef mijn eerste boek ‘De Doorbraak’ en zei steeds vaker ‘nee’ waar ik eerder tegen mijn zin in ‘ja’ had gezegd. Ik voelde élk onbegrip van mijn familie en alle oordelen van oude bekenden en collega’s waarmee ik gediend had tot in het diepste van mijn Zijn, maar ik kon mezelf niet meer verstoppen. Hoewel dit initieel erg eenzaam voelde, liet ik mij niet meer leiden door de buitenwereld, maar volgde ik mijn binnenwereld. Bij elk woord dat ik uitsprak en bij elke beslissing en stap die ik op deze manier maakte, voelde ik mij zekerder en gelukkiger worden. De angsten om niet-begrepen en belachelijk gemaakt te worden, werden gaandeweg steeds kleiner. Stap voor stap leerde ik trouw aan mijzelf te zijn, waardoor die eerder verstopte kleine gevoelige jongen ook volwassen werd. Steeds meer kon ik voelen dat als ik veroordeeld werd, dit niets met mij maar vooral met de ander te maken had. Hoe meer ik mijzelf helemaal liet zien, hoe duidelijker het werd hoeveel anderen zich nog (onbewust) verstopten. Hoe meer ik mijzelf was, hoe duidelijker het werd wie wel en wie niet bij mij pasten. Zo trok ik steeds meer gelijkgestemden aan en verdween dat eenzame gevoel al snel.
"Door mij voor hen open te stellen, kon ik blijkbaar snel zien of en waarom
de ander nog een deel van zichzelf verstopte."
Na een aantal jaren kwamen er steeds meer mensen op mijn pad die ook last hadden van het (onbewust) verstoppen achter hun muur. Het waren collega’s van de gemeente Rotterdam, militairen, politiemensen en mensen uit mijn privéleven die gebukt gingen onder een ongelukkig gevoel, burn-out, relatieproblemen, etc. Door mij voor hen open te stellen en helemaal achter mijn eigen muur vandaan te komen, kon ik blijkbaar snel zien of en waarom de ander nog een deel van zichzelf verstopte. Als vanzelf opende zich zo een nieuw pad voor mij; mensen helpen herinneren wie ze werkelijk zijn en hen helpen hun verstopte deel achter die muur vandaan te halen. De naam doorbraakcoach werd toen snel geboren. De afgelopen jaren heb ik zo honderden mensen mogen helpen zichzelf terug te vinden en leren trouw te zijn aan hun totale zelf. Onder hen waren veel (voormalig) geüniformeerden die zichzelf niet alleen hadden verstopt achter een innerlijke muur, maar net als ik ook achter hun uniform. Ik schreef er het boek ‘ik zweer trouw’ over.
Ik heb mogen leren dat (een deel van) jezelf verstoppen, uit angst voor de reactie van de buitenwereld, het meest voorkomende en de grootste oorzaak is van psychische klachten in onze maatschappij. Klachten als depressie, burn-out én PTSS vinden hun diepe oorsprong in de angst, pijn en het verdriet die de mens in de kindertijd bewogen heeft om zich (deels) te verstoppen en aan te passen. Volgens het Trimbos-instituut had in de afgelopen twaalf maanden ongeveer een op de vier volwassenen (26%) één of meerdere psychische aandoeningen. Dit komt overeen met bijna 3,3 miljoen volwassen Nederlanders van 18-75 jaar. Angststoornissen komen het vaakst voor, namelijk bij 15% van de volwassenen. Van alle specifieke psychische aandoeningen komt depressieve stoornis het vaakst voor (9%). Pel de lagen van hun leven af en je zal ontdekken dat veel mensen zichzelf onbewust deels achter een muur hebben verstopt. Ze houden zichzelf als jaren vast in een comfortzone van verstoppen die helemaal niet comfortabel is.
Hoewel het initieel natuurlijk spannend is om na jaren achter die muur verstoppen er achter vandaan te komen, zal je ontdekken dat de angsten van toen niet meer relevant zijn in het nu. Met je verstoppen voor een ander, heb je uiteindelijk jezelf enorm tekort gedaan. Als je eenmaal de vrijheid gevoeld hebt van het achter de muur vandaan komen, ga je jezelf niet meer zo snel verstoppen. Je zal je eigen sabotage doorzien en de leiding over jezelf terugnemen. Dat is de doorbraak.
Michiel van der Pols (1977)
Met de heldere en soms confronterende inzichten vanuit de doorbraaksessie word je bewust van jouw eigen muur en krijg je richting en handvatten om jouw muur te doorbreken. Soms is één doorbraaksessie al genoeg, maar als je wilt begeleid ik je wat langer in het toepassen van die handvatten. In het hier en nu, met beiden benen op de grond en heel concreet toegepast in jouw dagelijkse leven.