Ruim vijftig jaar geleden werd ze geboren aan de Zeedijk in Amsterdam waar haar moeder gedwongen werkte als prostituee. Haar vader was één van de vele klanten van haar moeder en is voor altijd onbekend gebleven. Direct na haar geboorte is Regien gedwongen afgestaan en heeft ze haar eerste levensjaren doorgebracht in het ziekenhuis en tehuizen. Het is onduidelijk wat de oorzaak van haar lichamelijke handicap is. Komt dat door de vele mishandelingen van haar moeder tijdens de zwangerschap? Een complicatie tijdens de geboorte? Of is er iets met haar als kind in het tehuis gebeurd? Wat wel duidelijk is, is dat Regien nog voordat ze geboren is al in heel zware omstandigheden groot moet worden.
Als ik Regien op een dinsdagmiddag bij haar thuis ontmoet, zit ze in haar elektrische rolstoel het laatste beetje ontbijt te eten. Ze wordt enorm goed ondersteund door Daan die haar die ochtend geholpen heeft met opstaan, wassen en aankleden. Het kost met haar handicap veel tijd en energie om gereed te zijn voor de dag. Regien heeft mij gevraagd haar te helpen met een situatie waar ze zelf niet goed uitkomt. Ze zegt moeite te hebben met het nemen van leiderschap richting een aantal verzorgers die haar wensen niet altijd lijken te respecteren. Daar wordt ze boos en verdrietig van en kost veel van haar spaarzame energie. Ze wil voor zichzelf kunnen staan en haar grenzen bewaken. Hoewel ze lichamelijk zwaar gehandicapt is, ontmoet ik vooral een heel slimme en bewuste vrouw die direct in mijn ziel lijkt te kunnen kijken.
Toen ze drie jaar oud was, namen pleeggezinnen haar op en verliet ze het tehuis. Mijn hart huilt als Regien vertelt in welk regime ze daar terecht kwam. Jarenlang werd ze in beide gezinnen enorm kort gehouden, geslagen en seksueel misbruikt. Ze komt in die tijd nauwelijks buiten en is vervreemd van de maatschappij. Haar leven hangt letterlijk van deze pleeggezinnen af, want met haar handicap heeft ze veel zorg nodig. Deze afhankelijkheid van zorg maakt dat Regien heel alert wordt op haar ‘verzorgers’. Ze doet van alles om lief gevonden te worden, past zich aan, houdt zich stil en wacht haar beurt af wanneer ze om hulp kan vragen. Ze maakt zich ondergeschikt aan de mensen om haar heen en probeert zo min mogelijk tot last te zijn.
Op haar vijftiende moest Regien weg uit het pleeggezin, omdat haar pleegouders zelf kinderen kregen en ze voor Regien geen tijd en energie meer hadden. Ze kwam terecht in een instelling voor jongeren met een handicap. Daar treft ze een mentor die een waar terreurregime hanteert. Deze mentor zegt haar letterlijk dat het haar missie is de lichtjes in haar ogen te doven. Wat volgt is een spoor van vernedering, verwaarlozing en geweld. Mede door geheime opnames van Regien komen de wantoestanden in de instelling aan het licht en worden harde sancties tegen de instelling genomen. Het is een van de voorbeelden van de zuivere wilskracht van Regien. Telkenmale blijkt ze in staat de meest zware vernederingen te doorstaan en zelf zuiver en daadkrachtig te blijven.
De eerste dertig jaar van haar leven gaan puur om overleven. Haar levensverhaal lijkt gelijkenissen te kennen met het verhaal van Edith Eger, een holocaustoverlevende die ondanks het extreme leed zichzelf nooit heeft verloren. “Ze kunnen mij van alles aandoen, maar er is een laag in mij waar niemand anders dan ik bij kan komen en controle over heeft”, zegt Regien mij vastberaden. Na de eerste dertig jaar volgt voor haar een lange weg van herstel, heling en het vinden van haar plek in de maatschappij. Ze gaat door diepe dalen, maar komt er elke keer weer sterker uit. “Ik had drie opties Michiel. Ik had kunnen verpieteren, mezelf aan een boom kunnen hangen of iets van mijn leven kunnen maken. Ik heb voor dat laatste gekozen”. Nu is ze nota bene zelf coach en helpt ze mensen die eenzelfde soort levenspad hebben als zij reeds heeft afgelegd. Ik heb een groot ontzag voor haar innerlijke kracht.
Samen nemen we haar onwaarschijnlijke levensverhaal stap voor stap door. Waar Regien tientallen malen zichzelf op haar levenspad had kunnen verliezen, lijkt ze juist sterker dan ooit. Ze worstelt nu alleen met een aantal verzorgers die haar niet goed lijken te begrijpen. Ondanks dat ze haar wensen ten aanzien van de verzorging duidelijk aangeeft, worden deze niet altijd gehoord en haar grenzen overschreden. Ze heeft zelfs het idee dat één van haar verzorgers licht manipulatief is als Regien haar grenzen aangeeft. In de sessie wordt duidelijk dat Regien dan terugvalt in oud overlevingsgedrag. Net zoals in de pleeggezinnen trekt ze zich dan terug, past ze zich aan op de verzorgers en wacht ze op het juiste moment om zich uit te spreken. Ze heeft, logischerwijs vanuit haar intense verleden, de overtuiging dat letterlijk haar leven van de verzorgers afhangt en dat ze bij enig vorm van onbegrip zichzelf ondergeschikt heeft te maken. Dit alles kost haar veel tranen en energie. De kwartjes vallen meteen bij haar als ik de verbanden leg tussen haar hulpvraag en haar overlevingsreactie op de ervaringen in het verleden. Waar ik nog mijn eigen emoties, die bij het aanhoren van haar levensverhaal losgekomen zijn, probeer te temmen, schatert Regien het plots uit van het lachen. Ze is blij te snappen wat ze in relatie tot haar verzorgers heeft te doen. Ze mag de overtuiging loslaten dat het levensbedreigend is als ze haar grenzen bewaakt richting haar verzorgers. Ze schiet nog te vaak in oud overlevingsgedrag op momenten waar ze nu wèl de ruimte en veiligheid heeft om zich uit te spreken.
We sluiten de sessie af met het maken van een overzicht van de te nemen stappen. Enigszins beduusd pak ik vervolgens mijn spullen bij elkaar en maak ik mij gereed voor vertrek. Ik ben er blij om dat ik Regien iets heb mogen geven, maar realiseer me op dat moment dat Regien mij veel meer heeft teruggegeven. Zelden heb ik iemand met zo’n zuivere ziel, innerlijke kracht en helder licht mogen ontmoeten. Wat een inspiratie! We lijken onze inspiratoren vaak te zoeken in degenen die op podia staan, het hardste schreeuwen, in de grootste huizen wonen en de duurste auto’s rijden. Maar onze ware inspiratoren zijn misschien wel juist degenen die we verstoppen in instellingen en tehuizen. Ver weg van de maatschappij die juist hun zuiverheid en wijsheid zo hard nodig heeft.
Dank je wel Regien voor deze waardevolle levensles.
(Dit stuk is met goedkeuring van Regien geplaatst)
Regien heeft stichting Flinder opgezet. Vanuit deze stichting worden kinderen met een lichamelijke beperking en slachtoffers van misbruik en geweld geholpen op de weg naar meer zelfrespect en eigenwaarde. Zij kunnen jouw steun goed gebruiken! Alles over deze waardevolle stichting vind je hier: https://www.stichtingflinder.nl/